سبک رهبری در طول تاریخ، رهبران تحول آفرینی را معرفی نموده است که در جهت، اجرای برنامه ها و ایجاد انگیزه در افراد و پیش برد اهداف مورد نظر ظهور کرده اند. می توان به طور کلی برای آنها 5 سبک را در نظر گرفت :
1. رهبری اقتدارگرا
2. رهبری مشارکتی
3. رهبری تفویضی
4. رهبری تعاملی
5. رهبری تحول آفرین
با وجود این تعاریف، هنوز سوالاتی باقی مانده است.
-
-
-
-
-
-
معنای هر سبک که در بالا ذکر شد چیست؟
-
تفاوت بین رویکردهای مختلف آن چیست؟
-
مزایا و معایب استفاده از هر یک از سبک ها چیست؟
-
-
-
-
-
با خواندن این مقاله، با 5 سبک مختلف رهبری به همراه تعاریف، مزایا و
معایب آنها بیشتر آشنا می شوید. هر یک با دیگری نیز متمایز خواهد شد.
رهبری مقتدرانه
این سبک به رهبر اجازه می دهد تا انتظارات را تحمیل کند و نتایج را تعریف کند. نمایش یک نفره می تواند در شرایطی موفق باشد که یک رهبر آگاه ترین فرد در تیم باشد. اگرچه این یک استراتژی کارآمد در دوره های محدود زمانی است، اما خلاقیت قربانی می شود زیرا ورودی تیم محدود است. سبک رهبری اقتدارگرا نیز زمانی استفاده می شود که اعضای تیم به دستورالعمل های روشن نیاز داشته باشند.
مزایای:
– زمان صرف شده برای تصمیم گیری های حیاتی را می توان کاهش داد.
– زنجیره فرماندهی را می توان به وضوح مورد تاکید قرار داد.
– اشتباهات در اجرای برنامه ها را می توان کاهش داد.
– استفاده از سبک رهبری استبدادی نتایج ثابتی ایجاد می کند.
معایب:
– یک سبک بسیار سخت که گاهی می تواند منجر به شورش کارکنان شود.
– خلاقیت و نوآوری کارکنان را از بین می برد.
– هم افزایی و همکاری گروهی را کاهش می دهد.
– ورودی گروه به طور چشمگیری کاهش می یابد.
– رهبری مستبد نرخ جابجایی کارکنان را افزایش می دهد.
رهبری مشارکتی
یکی دیگر از سبک ها مشارکتی است که ریشه در نظریه دموکراتیک دارند. ماهیت این است که اعضای تیم در فرآیند تصمیم گیری مشارکت داشته باشند. بنابراین اعضای تیم احساس مشارکت، و انگیزه می کنند. رهبر معمولاً حرف آخر را در فرآیندهای تصمیم گیری می زند. با این حال، اگر در یک گروه اختلاف نظر وجود داشته باشد، رسیدن به اجماع می‌تواند فرآیندی زمان‌بر باشد.
مزایای:
– باعث افزایش انگیزه و رضایت شغلی کارکنان می شود.
– استفاده از خلاقیت کارکنان را تشویق می کند.
– این سبک مشارکتی به ایجاد یک تیم قوی کمک می کند.
– می توان به سطح بالایی از بهره وری دست یافت.
معایب:
– فرآیندهای تصمیم گیری زمان بر می شوند.
– رهبران به احتمال زیاد از کارمندان عذرخواهی می کنند.
– گاهی اوقات مشکلات ارتباطی ممکن است اتفاق بیفتد.
– مشکلات امنیتی می تواند به دلیل شفافیت در اشتراک گذاری اطلاعات ایجاد شود.
– اگر کارمندان بی مهارت باشند، می توان تصمیمات ضعیفی گرفت.
رهبری تفویضی
این سبک را به عنوان “رهبری آزادانه” نیز شناخته می شود، بر تفویض ابتکار عمل به اعضای تیم تمرکز دارد. این سبک می تواند یک استراتژی موفق باشد اگر اعضای تیم شایستگی آن را داشته باشند، مسئولیت پذیر باشند و ترجیح دهند در کار به صورت فردی شرکت کنند. با این حال، اختلافات بین اعضا ممکن است باعث انشعاب و تقسیم یک گروه شود که منجر به انگیزه ضعیف و روحیه ضعیف می گردد.
مزایای:
– کارمندان با تجربه می توانند از شایستگی و تجربه خود استفاده کنند.
– نوآوری و خلاقیت بسیار ارزشمند است.
– با این سبک می توان یک محیط کاری مثبت ایجاد کرد.
معایب:
– مسئولیت فرماندهی به درستی تعریف نشده است.
– این روش در سازگاری با تغییر مشکل ایجاد می کند.
رهبری تعاملی
محل استفاده از این سبک “معاملات” بین یک رهبر و پیروانش – پاداش ها، مجازات ها و سایر مبادلات است. رهبر اهداف روشنی را تعیین می‌کند و اعضای تیم می‌دانند که چگونه برای پیروی از آنها پاداش دریافت می‌کنند. این سبک «بده و بستون» بیشتر به دنبال کردن روال‌ها و رویه‌های تعیین‌شده به شیوه‌ای کارآمد است تا ایجاد هرگونه تغییر تحول‌آفرین در یک سازمان.
مزایای:
– رهبران اهداف مشخص، قابل اندازه گیری و محدود به زمان ایجاد می کنند که برای کارکنان قابل دستیابی است.
– انگیزه و بهره وری کارکنان افزایش می یابد.
– این روش سردرگمی در زنجیره فرماندهی را از بین می برد یا به حداقل می رساند.
– این سیستم سیستمی را ایجاد می کند که به راحتی برای رهبران پیاده سازی می شود و کارمندان به راحتی می توانند آن را دنبال کنند.
– کارمندان می توانند سیستم های پاداش را انتخاب کنند.
معایب:
– نوآوری و خلاقیت به حداقل می رسد.
– همدلی ارزشی ندارد.
– این سبک باعث ایجاد پیروان بیشتری نسبت به رهبران در بین کارکنان می شود.
